Omkering bewijslast franchise?

Een opmerkelijk advies van het Parket van de Hoge Raad over het bewijzen van de (on)deugdelijkheid van een prognose bij franchise. Bij Avinci Advocaten behandelen we regelmatig klachten over foutieve prognoses bij franchise en wat de franchisenemer hier aan kan doen. In het volgende artikel vragen we ons af of de Wet Acquisitiefraude van toepassing is op prognoses bij franchise? Zo ja, dan kan dit betekenen dat franchisegevers bij een tegenvallende omzet van de franchisenemer moeten bewijzen dat hun prognose juist is geweest.
In onderstaande zaak exploiteerde de eiseres op franchisebasis een C1000-winkel. Na de overname van C1000 door Jumbo heeft [eiseres] een franchiseovereenkomst gesloten met Albert Heijn. In dat kader is door Albert Heijn een omzetprognose verstrekt. De weekomzet van [eiseres] blijft echter ver achter bij deze prognose. Volgens [eiseres] is de prognose ondeugdelijk, omdat (kort gezegd) onvoldoende rekening is gehouden met de overgang van een prijsgerichte supermarkt (C1000) naar een servicegerichte formule (Albert Heijn). De rechtbank heeft geoordeeld dat de prognose inderdaad ondeugdelijk is, dat sprake is van dwaling en dat het nadeel van [eiseres] als dwalende partij op grond van art. 6:230 lid 2 BW dient te worden opgeheven. Het hof acht de omzetprognose echter niet ondeugdelijk. Tegen dat oordeel komt [eiseres] in cassatie op. Verder formuleert zij klachten met betrekking tot het ontbreken van een proces-verbaal van de pleitzitting, het buiten beschouwing blijven van een aantal incidentele grieven en de afwijzing van de grondslagen bedrog, onrechtmatige daad en misbruik van omstandigheden.
Mocht het verwijzingshof oordelen dat de verstrekte prognose onzorgvuldig tot stand is gekomen, dan zal opnieuw moeten worden beslist over de grondslagen dwaling, bedrog en onrechtmatige daad en de toewijsbaarheid van een compensatie van nadeel (ingevolge art. 6:230 lid 2 BW bij dwaling) dan wel schadevergoeding (bij bedrog en onrechtmatige daad).
Een andere zaak die we graag willen delen
Op 24 februari 2017 heeft de Hoge Raad in het Street One-arrest nieuwe kaders gesteld waarbinnen prognosekwesties binnen het franchiserecht beoordeeld dienen te worden. Wat zijn de effecten van dit arrest?

In een recent arrest spreekt de Hoge Raad zich nogmaals uit over franchise, ondeugdelijke exploitatieprognoses en de aansprakelijkheid van franchisegevers daarvoor. Aldus de Hoge Raad is een franchisegever die zelf haar prognoses opstelt veel sneller aansprakelijkheid voor ondeugdelijke prognoses dan eerder werd aangenomen.
Hoe toevallig kunnen de zaken lopen? Vijftien jaar nadat de Hoge Raad in het ‘Paalman’-arrest van 25 januari 2002 (ECLI:NL:HR:2002:AD7329) zich voor het laatst uitliet over ondeugdelijke exploitatie prognoses en de aansprakelijkheid van de franchisegever jegens de franchisenemer daarvoor heeft de Hoge Raad op 24 februari 2017 wederom een baanbrekend arrest gewezen over deze voor de franchisebranche zeer belangrijke materie.

Volgens het eerdere ‘Paalman’- arrest kon een franchisegever aansprakelijk worden gehouden door een franchisenemer voor het verstrekken van ondeugdelijke prognoses, indien de franchisegever wist van de fouten in de verstrekte prognose en zij de franchisenemer daarop niet attent had gemaakt. Hoewel dit arrest toezag op een situatie waarin de franchisegever een derde had ingeschakeld om de prognoses op te stellen, is deze uitspraak ook veelvuldig toegepast op zaken waarbij de franchisegever zelf de prognose had opgesteld.
Ten onrechte, blijkt nu uit het recente ‘Street One’ – arrest van 24 februari 2017 (ECLI:NL:PHR:2016:1117 – klik hier). In rechtsoverweging 5.3 laat de Hoge Raad er geen misverstand over bestaan dat een franchisegever die zelf een prognose opstelt veel eerder aansprakelijk zal zijn voor ondeugdelijke prognoses. Is er, aldus de Hoge Raad, sprake van een ondeugdelijke prognose, die door de franchisegever zelf is opgesteld, dan is zij daarvoor aansprakelijk als dit te wijten is aan onzorgvuldigheid van de kant van de franchisegever. En dat geldt ook als de franchisegever niet wist dat de prognose fouten bevat.

Het ziet er dus naar uit dat op grond van het ‘Street One’ – arrest franchisegevers nog zorgvuldiger moeten gaan handelen ten aanzien van het verstrekken van eigen gemaakte exploitatieprognoses als zij verregaande aansprakelijkheid willen voorkomen. De gevolgen van dit arrest laten zich nu al raden: franchisegevers zullen veel eerder een deskundige inschakelen om de exploitatieprognoses op te stellen, dan wel volledig afzien van het verstrekken van prognoses.
Franchisenemers die zich geconfronteerd zien met ondeugdelijke prognoses kunnen zich veel eerder verhalen op de franchisegever. Kortom, vijftien jaar na ‘Paalman’ heeft de Hoge Raad wederom voor een aardverschuiving binnen franchising gezorgd.
Bij al dergelijke contracten kan Avinci Advocaten u van dienst zijn. Niet alleen kunnen wij meedenken over de inhoud van de afspraken die u contractueel wil vastleggen en zoveel mogelijk valkuilen ontwijken, soms is ook de vorm waarin de contractuele afspraken worden gegoten van belang en geeft de wet verplicht aanvullende regels. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de agentuurovereenkomst en de financial lease overeenkomst. Avinci Advocaten helpt u problemen te voorkomen en de afspraken die u heeft gemaakt eenduidig op papier te zetten.
In veel gevallen worden algemene voorwaarden gebruikt als aanvulling op deze afspraken, de spreekwoordelijke “kleine letters”. Met de juiste algemene voorwaarden kunnen problemen in de toekomst worden voorkomen. Het is dan ook van groot belang dat de algemene voorwaarden met veel zorgvuldigheid en aandacht worden opgesteld en gelezen. Avinci Advocaten kan u daarin adviseren door de algemene voorwaarden te toetsen en zonodig aan te passen of zelf op te stellen.

Bron: franchisegevers eerder aansprakelijk bij ondeugdelijke prognoses franchise.nl, recht.nl
#Contractenrecht, #onrechtmatige daad. #Franchiseovereenkomst, #dwaling. Handelt franchisegever onrechtmatig door rapport met onjuiste prognoses aan wederpartij te verschaffen? Betekenis van HR 25 januari 2002, ECLI:NL:HR:2002:AD7329, NJ 2003/31

Omkering bewijslast franchise? franchisegevers eerder aansprakelijk bij ondeugdelijke prognoses!